Anne olmanın kıyısındaki tüm anne adaylarının ortak bir korkusu vardır; doğum sırasındaki sancılar ve doğum ağrısı...

Anne olmanın kıyısındaki tüm anne adaylarının ortak bir korkusu vardır; doğum sırasındaki sancılar ve doğum ağrısı...

Doğum ağrısı/sancılarının yoğunluğu kişiden kişiye değişmekte, bazı anne adaylarında ağrının yoğunluğu az, doğum süreci kısmen daha kolay olurken, bazılarında uzayan ve giderek yoğunlaşan ağrıların söz konusu olduğu bir süreç geçirilmektedir. Tıp alanındaki yeniliklerle birlikte, neyse ki; artık doğum ağrıları azaltılabilmekte ve hatta tamamen ortadan kaldırılabilmektedir. Halk arasında „ağrısız doğum‟ olarak bilinen Epidural analjezi veya Epidural anestezi popüler bir teknik olarak giderek yaygınlık kazanmakta ve anne adaylarını zihinsel ve fiziksel olarak rahatlatabilmektedir.  

Günümüzde her 25 doğumdan 8-10 tanesi ağrısız doğum şeklinde gerçekleştirilmektedir. Ağrısız doğumu tercih eden anne adaylarının çoğunluğu ağrısız doğumla ilgili bilgileri arkadaş veya akrabalarından edindiğini bildirmektedir. Bununla birlikte ağrısız doğumla ilgili literatür giderek artmakta, anne adaylarına yönelik olarak yapılan bilgilendirme programlarında da giderek daha fazla oranda ağrısız doğuma yer verilmektedir.  

Epidural Anestezi Nasıl Uygulanır? Epidural anestezi işlemi doğum sancıları anne adayını rahatsız etmeye başladığında ve yapılan muayenede doğum kanalı açıklığı 4 cm olduğunda gerçekleştirilir. Bu işlemde bel bölgesinin alt kısmına bir iğne ile girilerek, bu iğnenin içinden çok ince bir tüp (kateter), omurilikteki sinirleri çevreleyen zarların etrafındaki boşluğa yerleştirilir. Daha sonra iğne çıkarılır ve esnek materyalden üretilmiş bu tüp epidural aralıkta bırakılır. Lokal anestezik ve diğer bazı ilaçlar bu tüpün içinden uygulanarak doğum sürecinde rahimin kasılmasını engellemeden, ağrılı kasılmalar ortadan kaldırılır. Bu ilaçların kana karışma ihtimali sıfıra yakın olduğundan bebeğe de geçme ihtimali son derece düşüktür.

Damardan veya kas içine uygulanan ağrı kesici ilaçların aksine, epidural anestezi yönteminde bebeğin kanına ilaç karışma ihtimali çok daha azdır ve bu nedenle daha güvenli bir tekniktir. Epidural kateter yerleştirildikten sonra anestezi uzmanınız ve hemşireler belli aralıklarla epidural kateterin yerleşimini ve uygun şekilde çalışıp çalışmadığını kontrol edecektir. Epidural anestezi için kateter/tüp yerleştirilirken anne adayı ile anestezi doktorunun uyumu çok önemlidir.

Epidural anestezi işleminde hastanın öne doğru belden bir miktar bükülmesi sağlanır, çene göğüse değdirilecek şekilde başın pozisyonu verilir, iğnenin yapılacağı bölge özel bir ilaç ile steril şartlar altında temizlenerek geniş bir bölgenin steril olması sağlanır. Daha sonra iğnenin yapılacağı bölgeye önce ince bir iğne ile lokal anestezik uygulanır. Bu bölgede ağrı kesici etkinin ortaya çıkması için birkaç dakika beklenir ve sonrasında iğne yapılarak iğnenin içinden kateter geçirilir, iğne çıkarılırken, kateter epidural aralıkta bırakılarak işlem sonlandırılır.

 
Epidural Anestezinin Avantajları 

1) Ağrı nedeni ile anneden salgılanan bazı hormonlar bebekte strese neden olur. Bebeğin kalp atışları hızlanabilir bu da bebeği olumsuz etkileyebilir. Epidural analjezi ile bebek ve anne komforlu bir şekilde doğum sürecini atlatabilir.Gebelik sırasında oluşabilen veya halihazırda var olan ya da stres ve ağrı ile yüksek seyreden annenin kan basıncı düzeyleri epidural analjezi ile normale döner. 
2) Kalp hastalığı olanlar için hastalıktan doğabilecek komplikasyonlara karşı koruyucudur 
3) Uygun ilaç dozları ile doğum daha hızlı gerçekleşir 
4) Sezeryan ameliyatı gerekli olduğunda aynı tüp/kateter yardımı ile –ek bir işleme gerek kalmadan- hastaya ilaç uygulanarak ameliyat gerçekleştirilebilir.  
5) Epidural anestezi bölgesel bir anestezi tekniği olduğundan, genel anestezi tekniğindeki gibi hasta uyumaz, bilinç açıktır, hasta etrafının farkındadır ve bebeği dünyaya geldiğinde ilk andan itibaren bebeğini hissedebilir ve görebilir. Bu durum anne ile bebek arasındaki mucizevi bağın daha erken başlamasına olanak sağlar.  
6) Doğum ağrısı/sancısından korktuğu için sezeryan ameliyatı isteyen anne adaylarına epidural analjezi uygulanarak, gereksiz yere sezeryan ameliyatı gerçekleştirilmez.  
 
Epidural Anestezinin Dezavantajları 

Her işlem gibi epidural anestezinin de dezavantajları bulunmakta fakat bunlar avantajları ile karşılaştırıldığında önemsiz görünmektedir. Geçici olarak tansiyon düşüklüğü, baş ağrısı, titreme, kulaklarda çınlama, sırt ağrısı, bulantı, idrar yapmakta geçici süre ile zorlanma bunlardan bazılarıdır. Epidural anesteziye bağlı olarak annenin çıkım sırasında bebeği itmesi zayıflayabilmekte fakat ilaç dozları ayarlanarak bu durum kolaylaştırılabilmektedir. Çok daha az (1/10.000-1/100.000) oranda geçici sinir hasarı, bacaklarda uyuşukluk görülebilir. Yine hasta epidural anesteziden sonra ağrı duyabilir. Başarısız epidural anestezi ihtimali düşük de olsa bulunmaktadır. Fakat bu durumda da kateterin yeri değiştirilerek, uygulanan ilaçların dozu ayarlanarak veya tekrar yeniden kateter takılarak bu sorunun üstesinden gelinir. Epidural anestezi her hastaya uygulanabilir mi? Epidural anestezinin uygun olmadığı bazı hasta grupları bulunmaktadır. Bunlar arasında; kanama bozukluğu olanlar, pıhtılaşmayı etkileyen ilaç kullanan (klopidogrel, heparin gibi) hastalar, bazı bel ameliyatlarından sonra, beyinde tümör gibi önemli problemi olan hastalar yer alır. Bu durumlar söz konusu olduğunda anestezist ve kadın doğum doktorunuz sizinle birlikte durum değerlendirerek sizin için en uygun tekniği sizinle paylaşacaktır.  Epidural anestezi uygulandıktan sonra bacaklarınızda ve ayaklarınızda herhangi bir uyuşma, güçsüzlük olmayacağı için rahatlıkla yürüyebilir, ihtiyaçlarınızı giderebilirsiniz. Aktif doğum eylemi başladığında ise kalp hızınız, tansiyonunuz devamlı olarak kontrol edilecek, bebeğinizin kalp atımları da takip edilecektir.  Epidural anestezi Sezeryan ameliyatı olasılığını artırıyor mu? Bu konuda yapılan çok sayıda çalışma epidural anestezinin sezeryan ameliyatı olasılığını artırmadığını göstermiştir. Normal doğum planlanan vakaların bir kısmı sereryan ameliyatı ile bebeğine kavuşmaktadır fakat bu oran epidural anestezi uygulananlar ile uygulanmayanlarda eşit olarak bulunmuştur.