Bir an önce tıbbi müdahale ile zamanında gerekli testlerin yapılarak uygun tedaviye başlanılması ile bu dermatolojik problem düzeltilebilir.
KADINLARDA SAÇ DÖKÜLMESİ
Kadınlarda saç dökülmesi önemli bir sorundur ve sık karşılaşılır. Bir an önce tıbbi müdahale ile zamanında gerekli testlerin yapılarak uygun tedaviye başlanılması ile bu dermatolojik problem düzeltilebilir. Saçların büyük kısmı (%85-90) büyüme döneminde iken geriye kalan kısmı dinlenme dönemindedir. Dinlenme dönemindeki saçlar bir süre sonra olması gerektiği şekilde dökülürler ve yerlerini büyüme dönemindeki saçlar alırlar. Bu döngü yaşam boyu sürer.
Günde yaklaşık 100 kadar saçın dökülmesi normaldir. Uzun süre her gün 100 telden fazla saç dökülmesi müdahale edilmesi gereken bir saç dökülmesini ifade eder. Kadınlar özellikle saçlarını tararken, banyoda, yastıkta, günlük hayatta etrafta çok sayıda saç döküldüğünü veya ele geldiğini görerek anormal bir saç dökülmesi olduğunu fark ederler.
Saç dökülmesini fark eden kişinin Dermatoloji uzmanına müracaat etmesi gerekir. Dermatoloji uzmanı bir takım testler uygulayarak öncelikle hastalık düzeyinde bir saç dökülmesi var mı? değerlendirmesini yapar. Bu amaçla çekme testi, trikogram, dermatoskopik muayene öntemleri analiz amacıyla kullanılır. Bu muayenede saçların sayısı, kalınlığı, sağlamlığı gibi durumlar değerlendirilir. Bu muayene sonrası saç dökülme nedenini tespitine yönelik bir takım kan testleri yapılabilir.
Saç dökülmesinin pek çok nedeni olabilir. Kansızlık (anemi), diyet, stres, kronik hastalıklar, enfeksiyonlar, yüksek ateşli durumlar, ameliyatlar, ilaçlar (tansiyon, antidepresanlar…), tiroid bezi hastalıkları, metabolizmayı etkileyen hastalıklar gibi durumlar saç dökülmesine neden olabilir.
Stres, ameliyat, ateşli bir hastalık veya diyet gibi durumlardan yaklaşık 3 ay sonra saç dökülmesi ortaya çıkar. İlaçlar kullanılmaya başladıktan bazen daha uzun süre sonra belli belirsiz bir saç dökülmesine neden olurlar. Kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar ise başlandıktan çok kısa bir süre sonra yoğun bir saç dökülmesine neden olurlar. Saçlara uygulanan bir takım yanlış bakımlarda saç dökülmesine neden olabilir. Saçları sıkça at kuyruğu yapmak ya da örmek dökülmeye neden olabilir. Çok sıcak fön, saçların boyanması da saçlarda kırılma ve dökülmelere neden olabilir. Saçların uygun olmayan şampuan ve kozmetiklerle teması da saç dökülmesine neden olabilir.
Saç dökülmesine neden olan durumun ortadan kalkması ile 3-12 ay içinde saçlar eski normal durumlarına gelirler. Ancak erkeklerdeki saç dökülmesine benzer şekilde kadınlarda da saçlarının belirgin bölgelerinde genetik yatkınlıkla ilişkili olarak özel bir saç dökülmesi şekli olabilir. Ergenlik sonrası ortaya çıkan yavaş ilerleyen bir saç dökülmesi şeklidir. Nadiren çok hızlı ilerleyerek kadınlarda yaygın bir saç dökülmesi yapar.
Saç dökülmesi tanısı genellikle muayene ve bu muayenede saptanan klinik bulgulara dayanır. Nedene yönelik bir takım testler gerekebilir. Tedavide öncelikle altta yatan sebebin tespit edilerek mümkünse bu sebebin tedavi edilmesi gerekir. Saçları tedavi sonrasında eski halini alması zaman alabilir.
Saçların sağlığı için yeterince protein içeren sağlıklı ve dengeli beslenme önemlidir. Biotin, çinko gibi saçın gelişiminde ve sağlığında önemli maddeleri içeren gıdaların beslenmemizde olmasına özen gösterilmelidir.
ERKEKLERDE SAÇ DÖKÜLMESİ
Androgenetik alopesi (erkek tipi saç dökülmesi), 20-30?lu yaşlarda genetik yatkınlığı olan kişilerde erkeklik hormonu duyarlılığı ile ilişkili olarak ortaya çıkan bir saç dökülme şeklidir. Kişilerde ciddi psikososyal problemler yaratabilen bir durumdur. Çok sık görülen bir durumdur.
Genellikle genetik ve hormonal etkilerle ortaya çıkar. Kıl kökünün etkilenmesi ile kıl çapı ufalır, kısalır ve rengi açılır. İlerlerse kıl kökü tamamen yok olur ve kalıcı bir kellik oluşur. Saçlarda seyrelme, incelme ve saç çizgisinin geri çekilmesi en belirgin özelliktir.
Hastanın şikayetleri, muayenesi ve genetik geçişi ifade eden aile öyküsü ile erkek tipi saç dökülmesi tanısı kolayca konulur. Bazı durumlarda dermatoskopi, trikogram ve kan testleri tanıda yardımcı olur. Saçların azalması veya tamamen dökülmesi saçlı deriyi güneş ışınlarının zararlı etkilerine açık duruma getireceğinden güneş lekeleri ve deri kanserleri gelişimini engellemek güneşten korunmak önemlidir.
Erkek tipi saç dökülmesi tedavi ile belirgin olarak düzelir. Uygun zamanda yapılacak uygun tedaviler ile saç dökülmesi geciktirilebilir ve dökülme engellenebilir.
Tedavideki amaç saçların dökülmesini azaltmak, saç dökülmesinin ilerlemesini engellemektir.
Tedavide bir takım losyonlar, spreyler ve ağız yoluyla ilaç kullanımları etkilidir. Ağız yoluyla alınan Finasterid etkinliği kanıtlanmış bir ilaçtır. Olası yan etkileri nedeniyle dermatoloji uzmanının kontrolünde kullanılması gereken etkili bir ilaçtır.
Minoksidil sprey ve losyon etkinliği kanıtlanmış ve güvenli bir ilaçtır. Ayrıca flutamid, simetidin gibi bir takım ilaçlarda erekek tipi saç dökülmesinde kullanılabilen diğer seçeneklerdir. Ayrıca saç ekimi, saç protezleri gibi bir takım alternatif tedavi seçenekleri de bulunmaktadır