Tenisçi dirseğinin en önemli bulgusu, dirseğin dış tarafında olan ve ön kola doğru yayılan ağrıdır.
El bileğimizi geriye doğru çeken ve tıbbi olarak el bilek ekstensor kasları denen kas grubunun, dirseğin dış kısmındaki ortak başlangıç noktasına “lateral epikondil’’ denir. Tekrarlayan zorlanmalara bağlı olarak bu bölgede kasın kemikle birleştiği yerde ortaya çıkan dejenerasyon ve küçük yırtıklar sonucu, dirsek ağrısı ile karşımıza çıkan tenisçi dirseği oluşur.
TENİSÇİ DİRSEĞİ KİMLERDE GÖRÜLÜR: Tenisçi dirseği adından anlaşılacağı gibi, raket sporları ile uğraşan sporcularda sıklıkla görülmekle beraber, el bileği ile tekrarlayan – zorlayıcı işleri yapan herkeste ortaya çıkabilir. Yoğun çalışan ev hanımları, marangozlar, tesisatçılar, tamirciler gibi günde 2 saatten fazla zorlayıcı el bileği hareketleri yapan tüm meslek gruplarında tenisçi dirseği görülebilir. En sık görülme yaşı 30-50 yaşlardır.
TENİSÇİ DİRSEĞİ BELİRTİLERİ: Tenisçi dirseğinin en önemli bulgusu, dirseğin dış tarafında olan ve ön kola doğru yayılan ağrıdır. Bu ağrı el bileğini dirence karşı yukarı kaldırmakla artar. Hastalar bir çaydanlığı veya sürahiyi kaldırmakta zorlanırlar. Aynı anda kolda güçsüzlük de hissedebilirler. Bu durum tek bir zorlayıcı hareketle oluşabileceği gibi uzun süren tekrarlayıcı bir zorlayıcı aktiviteden sonra da başlayabilir.
TENİSÇİ DİRSEĞİ RİSK FAKTÖRLERİ: Tenisçilerde en önemli risk faktörü kötü backhand tekniğidir. Raket sapının el boyuna göre küçük olması, ağır ve ıslak toplarla oynamak tenisçi dirseğine neden olabilir. Bazı çalışmalarda sigara kullanımının tenisçi dirseği riskini arttırdığı gösterilmiştir. Tenisçi dirseğinden korunmak için mutlaka spor öncesi uygun ısınma ve germe egzersizleri yapılmalıdır. Kol kasları güçlü olmalı ve zorlayıcı aktivitelerden kaçınılmalıdır.
TENİSÇİ DİRSEĞİNDE TANI: Tenisçi dirseği tanısı, fizik tedavi doktorunun hastadan alacağı öykü ve fizik muayene ile konulur. Bunun yanı sıra altta yatan başka hastalıkların ayırıcı tanısını yapmak için dirsek ekleminin röntgeni istenebilir.
TENİSÇİ DİRSEĞİNDE TEDAVİ: Yakınmaların çok şiddetli olduğu akut dönemde buz uygulaması, istirahat, basit ağrı kesicilerin (parol, voltaren, apranax vb) kısa süreli kullanımları faydalıdır. Fizik tedavi ve rehabilitasyon doktorunun önereceği egzersizler yararlı olur. Tenisçi dirseği tedavisi için geliştirilmiş bant ve dirseklikler tedaviye destek amacıyla kullanılabilir. Bu bantlar ağrılı bölgenin üzerine değil, dirseğin yaklaşık 10 cm uzağına takılmalıdır.
Dört-altı haftalık tedaviye rağmen şikâyetler sürüyorsa farklı tedavi seçenekleri, fizik tedavi hekimi tarafından devreye sokulur. Yıllardır kullanılan bir seçenek, o bölgeye kortizon enjeksiyonudur. Kortizonun uzun süre düzenli ağızdan kullanımında karşılaşılan yan etkilerin aksine, lokal kortizon iğnelerinin yan etkisi çok azdır. Kortizon enjeksiyonunun amacı o bölgedeki şişliği ve ağrıyı azaltmak ve hastayı rahatlatmaktır.
Son yıllarda tenisçi dirseği tedavisinde şok dalga tedavisi (ESWT) ve PRP enjeksiyonları gibi yeni uygulamalar kullanılmaktadır. Şok dalga tedavisi ilk olarak böbrek taşlarını kırmada kullanılmaya başlamıştır. Vücudun dışından uygulanan, bir bölgeye odaklanmış yüksek şiddette ses dalgaları ile tedavi edici etkisini gösterir. Şok dalgası uygulanan bölgede kan akımını arttırır ve doğal iyileşme mekanizmalarını harekete geçirir. Birkaç seans uygulama yeterli olmaktadır.
PRP (platelet rich plasma) kişinin kendi kanından elde edilen ve trombositten zengin plazma denen bir sıvıdır. Bu sıvının içinde konsantre miktarlarda büyüme ve iyileşme faktörleri bulunur. Bu faktorler, vücudun doğal iyileşme mekanizmalarını harekete geçirir. Birçok kas iskelet sistemi sorununda kullanılabilir. Lateral epikondil bögesine, steril koşullarda lokal enjeksiyon şeklinde yapılır. Çoğu zaman tek uygulama yeter ama bazen 2 veya 3 uygulama gerekebilir.
Tenisçi dirseğinde hastaların % 85-90‘ı yukarıda sayılan tedavi yöntemleri ile iyileşir. Ama tüm bu tedavilere rağmen en az altı ay süren yakınması olan hastalarda cerrahi tedavi önerilir.
Uz. Dr. Nadide KOCA
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı