Tiroid, boğazda adem elması olarak bilinen bölgenin altında, soluk borusunun önünde yer alan bir organdır.

Tiroid hastalığı nedir?

Tiroid, boğazda adem elması olarak bilinen bölgenin altında, soluk borusunun önünde yer alan bir organdır. Tiroid bezinden salgılanan hormonlar, kan dolaşımına karışarak ilgili sistem ya da organın uyarılmasını sağlar. Vücut sağlığı açısından oldukça önemli olan tiroid bezi fonksiyonlarının düzenli olması, vücutta oluşan metabolik süreçlerin hemen hemen tümünü etkiler.

Tiroid bezinin yan taraflarında şah damarı olarak tanımlanan atardamarlar bulunur. Tiroid bezinin az miktarda hormon salgılaması durumunda hipofiz bezi, TSH hormon salınımını artırır. 

Tiroid bezinden salgılanan T3 ve T4 hormonları kan düzeyinde ne kadar fazlaysa beyinde yer alan hipofiz bezinden salgılanan TSH hormon düzeyi o kadar düşük olur. TSH düzeyinin referans aralığının altına düşmesi de tiroid hastalığı olarak adlandırılır.

Tiroid bezinin fazla çalışmasına bağlı olarak oluşan durumda ortaya çıkan rahatsızlık hipertiroidi olarak tanımlanır.

Tiroid hastalığının belirtileri nelerdir?

İç salgı bezlerinden tiroid, T3 (triiyodotironin) ve T4 (tiroksin) adlı hormonların üretilmesi ve kan dolaşımına salınmasından sorumlu organdır. Tiroid belirtileri olarak da tanımlanan durum, tiroid bezinin az ya da çok çalışmasına bağlı olarak pek çok farklı hastalıktan kaynaklanabilir.

Tiroid belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

Yorgunluk ve hâlsizlik,

Beslenme düzeninde belirgin bir değişim olmaksızın kilo almak ya da kilo vermekx

Sürekli uyku isteği, dinç uyanamamak, gün içinde bitkin hissetmek, uykuya dalamamak gibi uyku problemleri,

Depresif ruh hâli, konsantrasyon eksikliği, hafızanın zayıflaması, bilincin bulanık olması, anksiyete, panik atak gibi ruhsal ve zihinsel değişimler,

Kol ve bacaklarda ani uyuşma ya da karıncalanma hissi, kas ve eklem ağrıları, kasların zayıflaması gibi kas veya eklem problemleri,

Regl döneminde oluşan sancı ve ağrı şiddetinin artması, âdet kanamasının normalden daha uzun ya da daha kısa sürmesi, âdet döngüsünün düzensizleşmesi gibi menstrüasyon problemleri,

Libidonun düşmesi, cinsel isteksizlik ve kısırlık gibi problemler,

Uzun süren kabızlık, ishal ve bağırsak hareketlerinde yavaşlama gibi bağırsak problemleri,

Tüm diyet uygulamaları, egzersiz ve ilaç kullanımına rağmen kolesterol seviyesinin düşük ya da yüksek seyretmesi,

Hipertansiyon gibi kan basıncı değişimleri, küçük tansiyonun normal ya da düşük olmasına rağmen büyük tansiyonun yüksek olması,

Kalp hızının normalden 10 ila 20 kez daha az çarpması gibi nabız problemleri,

Saç dökülmesi, saçların kuru ve cansız gözükmesi gibi saç problemlerinin yanı sıra kirpik ve kaşlarda seyrelme, derinin kuruması, tırnakların kolay kırılmaya başlaması,

Vücut sıcaklığının düşük olması, el ve ayakların soğuk hissedilmesi, sıcak hissetme, aşırı terleme gibi vücut sıcaklığı ile ilgili problemler.

Tiroid hastalıkları nelerdir?

Tiroid hastalıkları iyi ve kötü huylu olmak üzere iki farklı grupta incelenir. Kötü huylu tiroid hastalıkları, tiroid bezinde bulunan hücrelerin kanserleşmesiyle oluşan tiroid kanseri türlerinden oluşur. İyi huylu tiroid hastalıkları ise tiroid bezinin az ya da fazla çalışmasına veya şekil değişikliğine bağlı olarak görülür. Sıklıkla karşılaşılan iyi huylu tiroid hastalıkları şu şekilde sıralanabilir:

Guatr nedir? Guatr hastalığının tedavisi nedir?

Tiroid bezinin büyümesi olarak tanımlanan guatr, nodüler ve nodülsüz olarak iki ayrı grupta incelenir. Nodülsüz guatr hastalığında tiroid bezi, simetrik olarak büyür, yüzeyi düz ve yumuşaktır. Nodüler guatrda ise tiroid bezi büyümüştür ve tümsekli bir yapıdadır. Tiroid bezinde bir ya da daha fazla sayıda nodül bulunur. Tiroid nodülü, sık rastlanan bir durum olmakla birlikte tek bir nodülü olan hastaların yaklaşık %4 ila %20'sinde tiroid kanseri gelişme riski bulunur. Çoklu nodül varlığında ise kanser riski çok daha azdır. Guatr bazen hiçbir belirtiye yol açmazken bazen öksürük, ağrı ve nefes darlığı gibi şikayetlere neden olur. Guatr, ilaçla, cerrahi yöntemlerle ve radyoaktif iyot tedavisi yöntemlerinden biri ya da birkaçı ile tedavi edilebilir.

Hipotiroidi nedir? Hipotiroidi hastalığının tedavisi nedir?

Tiroid bezinin T3 ve T4 hormonları başta olmak üzere ürettiği hormonların yeterince üretilememesine bağlı olarak gelişen hastalıktır. Hipotiroidi, hâlsizlik, kabızlık, ses kısıklığı, cilt kuruluğu, menstrüasyon döngüsünde bozulma, kilo artışı, soğuğa karşı hassasiyet, anemi, terleme, uykusuzluk gibi belirtilere yol açar. Tiroid bezinin az hormon salgılamasına bağlı olarak hipofiz bezinden salgılanan TSH hormon düzeyi artış gösterir. Hipotiroidiye neden olan odağa göre farklı ilaç tedavileri mevcuttur.

Hipertiroidi nedir? Hipertiroidi hastalığının tedavisi nedir?

Tiroid bezinin vücudun gereksiniminden fazla tiroid hormonu üretmesi ile oluşan hipertiroidi, organ işlevlerinin hızlanmasına yol açar.

Hipertiroidi; çarpıntı, el titremesi, kilo kaybı, sinirlilik, heyecanlı olma, duygusallaşma, aşırı terleme, sıcağa karşı hassasiyet, ishal, saç dökülmesi, hâlsizlik, yorgunluk, gözlerin öne doğru çıkması ve âdet düzensizliği gibi semptomlarla karakterizedir. Tedavisi, tiroid ilacı ile yapılarak hormon üretimi yavaşlatılır. Hormon üretiminin dengelenmesinin ardından radyoaktif iyot tedavisi ile kesin tedavi sağlanır.

Tiroid bezi az çalışırsa ne olur?

Tiroid hastalığı neden olur?